Kościół Marii Panny
Pierwsza wzmianka o obiekcie sakralnym na zboczu Kamiennej Góry pochodzi z 1384 r. Był to wówczas niewielki kościółek pełniący funkcje kaplicy cmentarnej. Podczas najazdów husyckich (1427 i 1431 r.) został on zniszczony. Ok. roku 1452 mieszkańcy miasta odbudowali kościół i znacznie go poszerzyli. Aż do początku XVIII w. był on wykorzystywany przede wszystkimi do celów pogrzebowych. Warto pamiętać, że od roku 1654 do lat 40-tych XVIII w. świątynia służyła ewangelikom z Uniegoszczy i Radostowa za kościół ucieczkowy. W czasach epidemii dżumy kościół pełnił funkcję kaplicy morowej. W 1687 r. powołano przy nim nawet drugiego duchownego określanego mianem kapłana morowego. W chwili obecnej świątynia służy ewangelikom. Obok kościoła znajdował się jeden z największych lubańskich cmentarzy. Na przestrzeni wieków kościół był wielokrotnie remontowany i przebudowywany. W 1563 r. zmieniono konstrukcję dachu wieży. W 1613 r. wymieniono ławki. W 1626 r. poddano remontowi ściany i okna. W następnych latach wykonano nową emporę, lożę rajców, kazalnicę oraz chór. W 1683 r. w trackie nabożeństwa pogrzebowego w wieżę kościoła uderzył piorun, uszkadzając poważnie jej poszycie i zabijając jedną z osób przebywających wewnątrz kościoła. W latach 80-tych i 90-tych XVI w. wymieniono emporę, zakupiono nowa chrzcielnicę oraz zamontowano niewielkie organy. W 1709 r. piorun ponownie poważnie uszkodził konstrukcję kościoła. Gruntowny remont przeprowadzono jednak dopiero w latach 1730-1735 (wykonano 4 nowe okna, chór organowy wymieniono drewniany sufit, emporę, kazalnicę, dzwon, dokonano renowacji ołtarza i chrzcielnicy). W 1815 r. ulepszono organy. W 1840 ściany kościoła wzmocniono przyporami. Ostatni zakrojony na wielką skalę remont podług projektu Alberta Augustina miał miejsce w latach 1887-1888.
Kościół pw. Trójcy Świętej
Lubański kościół parafialny pw. Trójcy Świętej został wzniesiony w latach 1857–1861 z inicjatywy klasztoru Świętej Marii Magdaleny. Znaczną rolę w przygotowaniu i przeprowadzeniu całej inwestycji odegrał wybitny duchowny ks. Adalbert Anter – kapelan klasztory i proboszcz lubańskiej parafii katolickiej. Projekt neogotyckiej świątyni przygotował znakomity śląski architekt Alexis Langer. Warto pamiętać, że nowopowstały obiekt sakralny nie odpowiadał w pełni pierwotnej wersji papierowej. Albert Augustin lubański mistrz murarski, który nadzorował proces budowy, wprowadził szereg własnych rozwiązań do projektu. Wewnętrzne wyposażenie kościoła jest podporządkowane zasadzie neogotyku. Tuż po wejściu do świątyni wzrok odwiedzającego natychmiast przyciąga, znajdujący się w ołtarzu głównym monumentalny obraz przedstawiający Trójcę Świętą autostwa Eduarda von Engertha (1818–1897). Stylowej jedności wystroju kościoła dopełniają: ołtarz stojący w lewej nawie, ambona oraz stacje drogi krzyżowej. Pierwotnie świątynia posiadała dwa ołtarze boczne. W obu były umieszczone obrazyautorstwa Wilhelma Hauschilda (1827 – 1887): Niepokalane Poczęcie na złotym tle (obraz zaginiony) oraz św. Józef z Dzieciątkiem (obraz znajduje się w konserwacji). W trakcie bitwy o Lubań w 1945 r kościół znalazł się na przysłowiowej linii ognia. Najcięższe walki toczono w jego bezpośredniej bliskości. Bryła świątyni bardzo boleśnie odczuła działanie artylerii. 27 lutego runęła szczytowa część mocno uszkodzonej wieży. Spadając, przebiła dach a następnie sklepienie. Zatrzymała się dopiero na organach. Pociski nadszarpnęły również elewację kościoła. Choć uszkodzenia były poważne, świątynia przetrwała walki i doczekała się odbudowy. Decyzja o odbudowie kościoła zapadła w sierpniu 1957 r. Trudnego i kosztownego zadania podjął się ksiądz prałat Jan Winiarski (kierował parafią Trójcy Świętejw latach 1957–1986). Majstrem został doświadczony budowlaniec Jan Szatanik. Odbudowa świątyni trwała do końca roku 1861. Świątynia posiada następujące wymiary: długość całej bryły – 57 m; szerokość korpusu – 28 m; wysokość korpusu – 16 m. Wieża pierwotnie liczyła 70 m. W następstwie powojennej przebudowy stała się niższa o ok. 6,7 m.
Wieża Trynitarska
Stojąca na placu Lompy wieża jest pozostałością po dawnym kościele Świętej Trójcy, który od XIII w. aż do 14 VII 1760 r., kiedy to padł ofiarą pożaru, pełnił funkcję świątyni parafialnej. Dokładnej daty budowy kościoła nie znamy. Najczęściej przyjmuje się jednak, że miała ona miejsce w pierwszej połowie XIII w. i pozostawała w ścisłym związku z otrzymaniem przez Lubań praw miejskich ok. roku 1220. Należy podkreślić, że dzieje świątyni nierozerwalnie łączą się z historią klasztoru Magdalenek. W 1320 r. książę jaworski Henryk I ufundował w Lubaniu klasztor św. Marii Magdalenyi przekazał mu prawa patronackie nad kościołem Świętej Trójcy. Aż do momentu spalenia świątyni siostry wykorzystywały ją do celów liturgicznych, choć warto pamiętać, że od czasu reformacji ich prawa w tym zakresie były mocno ograniczone. Odroku 1760świątynia pozostawała w stanie ruiny. Dopiero w 1879 usunięto jej zasadniczą bryłę, pozostawiając więżę, która przetrwała do dnia dzisiejszego. Mieszkańcy Lubania przed rokiem 1945 nazywali ją wieżą kościoła parafialnego (Pfarrkirchturm) lub wieżą dzwonniczą (Glockenturm). Natomiast Polacy najczęściej używają określenia Wieża Trynitarska, które nawiązuje do łacińskiego terminu trinitas, oznaczającego trójcę. Wieża przez około pięć stuleci była integralną częścią kościoła parafialnego i wraz z nim ulegała licznym przeobrażeniom architektonicznym. Kościół Świętej Trójcy był pierwotnie budowlą orientowaną, wzniesioną na planie krzyża w stylu romańskim. Wieża przyległa do jego nawy głównej od strony zachodniej. Prawdopodobnie tylko dwa z jej boków były odsłonięte, mianowicie południowy i zachodni. Natomiast pozostałe połączone były bezpośrednio z główną bryłą świątyni. W XV stuleciu w konstrukcji kościoła dokonano gruntownych zmian, które nadały mu wyraźne cechy gotyckie. Stał się on rozciągniętą w stronę budynku szkoły trójnawową budowlą. Przebudowie uległa także wieża. Trudno jednak dzisiaj ustalić, w jakim stopniu zmieniono jej konstrukcję. Zarówno wieża, jak i kościół zostały wzniesione z bazaltowego kamienia łamanego oraz cegły.
